«دو سال گذشته اجزای اساسی زندگی عادی غزه را ریشهکن کرده است.»
گزارش از الزویداء، غزه —
دو سال پس از جنگ ویرانگر غزه، ساکنان این منطقه همچنان کابوسی بیپایان را تحمل میکنند. کارزار نظامی بیوقفه اسرائیل که از اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، این نوار غزه را به ویرانهای تبدیل کرده و تقریباً هر جنبهای از آنچه زمانی شبیه زندگی عادی بود را ریشهکن کرده است.
برای آخرین اخبار و بهروزرسانیها، از وبسایت ما با عنوان «بازیابی ذهن» دیدن کنید.
دو سال ویرانی بیامان
دومین سالگرد جنگ، نه نشانگر تابآوری، بلکه نشانگر بقا است. خیابانهایی که زمانی صدای خنده، بازارها و زمزمه زندگی روزمره در آنها طنینانداز بود، اکنون زیر آوار مدفون شدهاند.
برای ۲.۳ میلیون نفر ساکن غزه، «وضعیت عادی» دیگر وجود ندارد. نه بازگشت به خانهای وجود دارد، نه بازسازی، نه برداشت محصول و نه حس بهبودی. آنچه باقی مانده یک آسیب روحی جمعی است – حالتی مداوم از ترس، گرسنگی و فقدان.
ساکنان زندگی را «حلقهای از ویرانی» توصیف میکنند. حملات هوایی به ساعتی تبدیل شدهاند که روزها را با آن میسنجند و جای ریتم عروسیها، مدارس و نمازها را گرفتهاند. یکی از معلمان آواره گفت: «ما دیگر روزها را با تاریخ نمیشماریم. آنها را با بمباران میشماریم.»
فروپاشی زندگی غیرنظامیان
دو سال گذشته شاهد فروپاشی زیرساختهای غزه بودهایم. بیمارستانها ویران شدهاند یا بدون تجهیزات پزشکی رها شدهاند. قطعی برق تا 20 ساعت در روز ادامه دارد و آب پاک کمیاب است.
خانوادهها ساعتها در صف میایستند تا حداقل نان و آب را دریافت کنند، اغلب در معرض تهدید بمباران مجدد. کودکان از سوء تغذیه و آسیبهای روانی رنج میبرند، در حالی که بیماری در پناهگاههای پرجمعیت شیوع پیدا میکند.
ناظران حقوق بشر این وضعیت را «یک فاجعه انسانی مهندسیشده» توصیف کردهاند. کاروانهای امدادرسانی اغلب با تأخیر یا بازگشت مواجه میشوند و کمبود سوخت، هم بیمارستانها و هم عملیات بشردوستانه را فلج کرده است.
چرخهی بیپایان ناامیدی
با وجود اعتراضهای جهانی، مردم غزه خود را در دام چیزی میبینند که بسیاری آن را «نسلکشی در حرکت آهسته» مینامند. تخریب خانهها و زیرساختهای عمومی بیش از ۱.۸ میلیون نفر را در این منطقهی محصور آواره کرده است.
تمام محلهها – مانند شجاعیه، رفح و بیت حانون – از نقشهها پاک شدهاند. برای بسیاری از خانوادهها، این دومین یا سومین باری است که از زمان شروع جنگ آواره میشوند.
یک روزنامهنگار ساکن غزه وضعیت را اینگونه خلاصه کرد: «دیگر فقط غم و اندوه نیست، بلکه سردرگمی است. مردم نمیدانند به کجا تعلق دارند. جنگ هر آنچه را که غزه را به خانه تبدیل کرده بود، از بین برده است.»
خصومتهای مداوم و حملات مجدد
روز دوشنبه، ارتش اسرائیل گزارش داد که یک موشک شلیک شده از شمال غزه در یک منطقه باز در داخل اسرائیل سقوط کرده است. آژیرهای هشدار به صدا درآمدند، اما هیچ تلفاتی گزارش نشد.
این حادثه کوتاه، وضعیت شکننده را برجسته میکند، چرا که با وجود مذاکرات آتشبس، شلیک پراکنده موشک همچنان ادامه دارد.
تلاشهای دیپلماتیک: امید در میان ویرانیها
در همین حال، تلاشهای دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ ادامه دارد. آخرین دور مذاکرات غیرمستقیم بین اسرائیل و حماس، با میانجیگری مصر و دیگر بازیگران بینالمللی، در منطقه تفریحی شرمالشیخ در کنار دریای سرخ آغاز شد.
منابع نزدیک به مذاکرات، روز اول را «مثبت» توصیف کردند و هر دو طرف نقشه راهی را برای ادامه مذاکرات ترسیم کردند. انتظار میرود مذاکرات روز سهشنبه از سر گرفته شود و خوشبینی محتاطانهای برای توافق احتمالی آتشبس وجود دارد.
طرح صلح ۲۰ مادهای ترامپ وارد گفتگو میشود.
به موازات این، توجه بینالمللی به «طرح ۲۰ مادهای» پیشنهادی دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا، معطوف شده است که هدف آن دستیابی به آتشبس بلندمدت و چارچوب بازسازی غزه است.
بنا به گزارشها، این طرح شامل مفادی برای غزهای غیرنظامی تحت نظارت بینالمللی، بازسازی زیرساختهای حیاتی و اصلاحات سیاسی مرحلهای است. با این حال، نمایندگان فلسطینی با ابراز تردید، آن را «یک راه حل خارجی تحمیل شده بدون پرداختن به علل ریشهای» خواندهاند.
تلفات انسانی: جانهای از دست رفته و آیندههای به سرقت رفته
وزارت بهداشت غزه گزارش میدهد که از زمان آغاز درگیری در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، بیش از ۶۷۰۰۰ فلسطینی، از جمله هزاران زن و کودک، کشته شدهاند. دهها هزار نفر دیگر نیز مفقود یا احتمالاً زیر آوار جان خود را از دست دادهاند.
تلفات روانی غیرقابل اندازهگیری است. هزاران کودک اکنون یتیم شدهاند و بسیاری از بازماندگان با آسیبهای روحی درماننشده دست و پنجه نرم میکنند. یکی از هماهنگکنندگان امور بشردوستانه سازمان ملل گفت: «دو سال گذشته نسلهای کاملی را از بین برده است. حس آینده از بین رفته است.»
صداهایی از غزه
با وجود ویرانیها، مردم غزه همچنان انعطافپذیری خود را نشان میدهند. آشپزخانههای عمومی، مدارس موقت و واحدهای پزشکی زیرزمینی هنوز علیرغم همه مشکلات به فعالیت خود ادامه میدهند.
فاطمه، مادر چهار فرزند در خان یونس، گفت: «هر روز صبح از خواب بیدار میشوم و خدا را شکر میکنم که هنوز زندهایم. اما زنده ماندن به معنای زندگی کردن نیست. ما میخواهیم با عزت زندگی کنیم، نه اینکه فقط زیر بمبها نفس بکشیم.»
محکومیت بینالمللی و بیعملی
در حالی که سازمانهای جهانی عملیات نظامی اسرائیل را محکوم کردهاند، مداخله ملموس بینالمللی همچنان محدود است. سازمان ملل متحد بارها از اسرائیل خواسته است تا محاصره را لغو کند و دسترسی بشردوستانه را تضمین کند.
گروههای حقوق بشری، از جمله عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر، این کمپین جاری را «مجازات جمعی» نامیده و از قدرتهای جهانی خواستهاند تا اقدامات شدیدتری اتخاذ کنند.
با این حال، اسرائیل مدعی است که پس از حمله به رهبری حماس در سال ۲۰۲۳ که منجر به کشته شدن تقریباً ۱۲۰۰ نفر و اسارت بیش از ۲۵۰ گروگان شد، در دفاع از خود عمل کرده است.
آینده غزه: میان آوار و مقاومت
همزمان با ورود غزه به سومین سال محاصره، مردم آن با انتخابی دشوار روبرو هستند – تحمل یا فرار. اما با بسته شدن مرزها و مسدود شدن دریا، جایی برای رفتن وجود ندارد.
این جنگ نه تنها جغرافیای غزه، بلکه هویت آن را نیز از نو تعریف کرده است. این منطقه ساحلی که زمانی پررونق بود، اکنون به ویرانههایی تبدیل شده است، اما مردم آن همچنان به عدالت و صلح امیدوارند.
احمد ۲۳ ساله اهل دیر البلح گفت: «شاید دنیا ما را فراموش کرده باشد، اما ما هنوز اینجا هستیم. غزه از میان زخمهایش نفس میکشد.»
